Botoks, kas gücünü zayıflatan ve kasların sinirlerle olan ilişkisini kesen bir ilaçtır. Clostridium botulinum bakterisinin ürettiği botulinum toksininden yapılan arındırılmış bir proteindir. Clostridium botulinum bakterisi toprak, göl, orman ve balıkların bağırsak yolları dahil birçok doğal ortamda bulunur. Bu bakteri sporları genellikle zararsızdır. Sadece sporlar bakteriye dönüştüğünde ve bakteri popülasyonu arttığı zaman zararları ortaya çıkar.

Botoks bir toksindir. Ancak doktorlar tarafından doğru dozlarda kullanıldığı zaman fayda sağlanabilir. Kozmetik ve tıbbi amaçlarla kullanılır. FDA (Birleşik Devletler Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından onaylanmıştır.

Botoks Çeşitleri Nelerdir?

Botulinum toksinin çeşitleri mevcuttur. Kullanıma hazır hale getirilmiş bu çeşitler şu şekilde sıralanabilir:

  • Onabotulinumtoksin A (Botox)
  • Abobotulinumtoksin A (Dysport)
  • Incobotulinumtoksin A (Xeomin)
  • Rimobotulinumtoksin B (Myobloc)
  • Prabotulinumtoksin A (Jeuveau)

Bütün bu botulinum toksinler botoks adı altında tanımlanır. Ülkemizde botulinum toksininin Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı olarak kullanılmasına izin verilen ürünleri Botox (Allergan) ve Dysport (Gen İlaç)’dur.

Botoks Nasıl Çalışır?

Botoks sinir iletilerini bloke ederek çalışan bir nörotoksindir. Nörotoksinler sinir sistemlerini hedef alır ve kas kasılmasını uyaran sinirlerin sinyallerini bozarlar. Böylece kasların geçici olarak kasılamamasına sebep olurlar. Bir kasın kasılabilmesi için sinirler, sinir uçlarının kas hücreleri ile buluştuğu noktalarda asetilkolin adı verilen bir kimyasal haberci salgılar. Bu salgı kas hücreleri üzerindeki reseptörlere bağlanır. Bu reseptörler sayesinde hücrelerin kasılması gerçekleşir. Botoks enjekte edildiğinde kas hücrelerinin kasılmasını sağlayan asetilkolin salınımı engellenmiş olur. Böylece botoks kasların gevşemesine yardımcı olur. Botoks enjeksiyonları sayesinde kasların gücü belli süre zayıflatılır. Üç ile 6 ay arasında etki etmesi mümkündür. Enjekte edildiği zaman bölgede çok hafif ağrı, şişlik ve morarma görülebilir.

Botoks Nerelerde Kullanılır?

Botoks’un kullanım amacı ve yeri değişiklik gösterir. Medikal (Tıbbi) ya da estetik amaçlarla kullanımı yaygındır. Medikal amaçlarla yapılan botoks şu şekildedir:

  • El içi, kol altı ve ayak tabanında terlemeyi önlemek
  • Midede daha az sindirim gerçekleşmesi ve midenin boyutunun küçültülmesi
  • Çiğneme kası botoksu (Masseter botoks)
  • Migren botoksu
  • Servikal distoni hastalarında boyun ağrısını azaltma
  • Beyin hasarlı çocuk hastalarda ayak deformesinin düzeltilmesi
  • İnme sebebiyle ortaya çıkan bölgesel kas kasılmaları-sertleşme
  • Vajinismus tedavisi
  • Anal fissür (çatlak) tedavisi
  • İdrar problemleri
  • Astım atağı önlenmesi tedavisinde
  • Nörolojik hastalıklarda kasların aşırı kasılmasının engellenmesi
  • Yüz asimetrileri

Bu uygulamalar medikal amaçlıdır. Medikal amaçların yanı sıra estetik görünüm amacıyla da yapılan uygulamalar mevcuttur. Estetik amaçlı botoks uygulamaları şunlardır:

  • Alın bölgesindeki kırışıklıkların önlenmesi
  • Kaş arası çatma çizgilerini azaltma
  • Göz çevresindeki kaz ayağı görüntüsünü düzeltme
  • Göz açıklığını büyültme
  • Dudak çevresindeki kırışıklıklar ve gülerken diş etinin görülmesini engelleme
  • Burun ucunu kaldırma ve burun yanlarındaki çizgileri giderme
  • Boyun kırışıklıklarını azaltma
  • Yüzü hafif yukarı kaldırma (Nefertiti lift)
  • Saç dökülmesini azaltma (Saç botoksu)
  • Çenedeki ceviz kabuğu görünümünü düzeltme

Botoks Nasıl Uygulanır?

Botoks uygulaması güvenilir bir işlemdir. Genellikle kısa sürelerde biten ve küçük iğnelerle önceden belirlenmiş bölgeye uygulanmaktadır. Botoks maddesi şeffaf veya toz halindedir ve soğuk zincirle taşınır. Bu madde serum fizyolojik ile sulandırılarak kullanılır. Elde edilen çözeltinin miktarı hastanın gereksinimine göre farklılaşır. Bölgeye, yaşa, duruma göre çözelti dozunu ayarlayabilmek mümkündür. Uygulama sırasında yapılan lokal anestezik kremler ve soğuk kompres nedeniyle hastalar herhangi bir rahatsızlık hissetmezler. İşlem sonrasında rutin aktivitelere dönmek mümkündür. Ancak dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır ve bunlar doktorunuz tarafından size anlatılacaktır. İyileşme sürecinin aksamaması için bu hususlara uymak önemlidir.

Botoks işlemi 18 yaşından büyük, 65 yaşından küçük kişilere uygulanabilir. İşlem enjeksiyon sonrası 2-3 ncü günde etkisini göstermeye başlar. İşlemden sonraki ikinci hafta etki tamamı ile görülebilir. Botoks kullanım ömrü kişiden kişiye değişir. Ancak genel olarak 3-6 aya kadar sürer. Vücuttan tamamen atılır. Daha sonrasında 3-6 aylık aralıklarla seanslar halinde devam edilir.

Botoks Uygulaması Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler Nedir?

Botoks yaptırmaya karar vermeden önce dikkat edilmesi gereken pek çok unsur vardır. Öncelikle doktorunuzu ve işlemin yapılacağı kliniği iyi seçmeniz gerekir. Doktorunuzun bu konuda deneyimli olması ve iyi bir eğitim almış olması önemlidir. Daha önceki referanslarını isteyerek doktorunuzu seçmeniz mümkündür. Aynı zamanda işlemin yapılacağı kliniğin temiz ve steril olması da önemlidir. Klinik ve doktor seçiminizi doğru yapmanız gerekir. Daha sonrasında kullanılacak botoks ilacının Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı olmasına da dikkat etmeniz gerekir.

İşlem öncesinde dikkat edilmesi gereken bazı kurallar mevcuttur. Bu kuralları şu şekilde sıralamak mümkündür:

  • Öncelikle işlemden en az 2 hafta önce aspirin, E vitamini, yeşil çay, ginseng gibi kan sulandıracak ilaçlardan ya da takviye gıdalardan uzak durmak gerekir.
  • İşlem öncesinde alkol ya da sigara kullanımına ara vermek önemlidir. Alkol vücutta daha çok morarmaya ve su toplanmasına (ödem) sebep olur. Sigara ise iyileşme süresini geciktirir.
  • İşlem öncesinde doktorunuza geçirdiğiniz hastalıklar, kullandığınız ilaçlar hakkında detaylı bilgi vermeniz gerekir.

Botoks Uygulamasından Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler Nedir?

Botoks sonrasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar mevcuttur. Botoks işlemi sonrası dikkat edilmesi gereken noktaları şu şekilde sıralayabilmek mümkündür:

  • Botoks sonrasında en az 5 saat baş aşağı öne eğilmek ve yatmaktan kaçınmak gerekir.
  • Botoks sonrası yapılan bölgeye en az 7 gün baskı uygulanmamalıdır.
  • Botoks sonrasında işlem yapılan bölgenin hijyeni önemlidir. Ancak temizlerken herhangi bir baskı uygulamamak önem taşır.
  • Botoks sonrasında 2-3 gün yoğun spor yapmaktan kaçınılması gerekir.
  • Botoks sonrası bölgeye buz uygulaması yapılarak şişlik, ve morarma hafifletir.
  • İşlem yapılan bölgeye dokunmaktan, baskı uygulamaktan ve masaj yapmaktan kaçınmak gerekir.
  • Yüz bölgesine herhangi bir botoks işlemi yapıldıysa birkaç gün yüksek yastıkda uyumak ve sırt üstü yatmak tavsiye edilir.
  • İşlem sonrasında enjeksiyon yapılan bölge içine sıvı ilaç verildiği için çok hafif şişecektir. Bu şişlik 10-15 dakika içinde geçecektir. Hafif kızarıklık ve morarma gözlemlenebilir. Bunlar beklenebilen yan etkilerdir.
  • Botoks işlemi sonrasında kişi günlük hayatına devam edebilir.
  • İşlem sonrasında 48-72 saat boyunca herhangi bir yorucu aktiviteden kaçınmak önemlidir. Egzersizler yüksek kan basıncı oluşturur ve kalp atışını hızlandırır, şişkinlik morarma bu durumda daha da kötüleşebilir.
  • Eğer doktorunuz onaylıyorsa morarma için krem ya da ilaç kullanılabilmeniz mümkündür.
  • Yürüme gibi hafif aktiviteler yapılmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.
  • Tedavi sonrasında 48 saat boyunca buhar odaları, sauna, ısıtmalı egzersiz sınıfları gibi yüksek ısının bulunduğu ortamlardan kaçınmak önemlidir. Yüksek ısı ödemi daha belirgin hale getirebilir.
  • Tedaviniz sonrasında doktorunuza danışarak ilaç kullanmak mümkündür.
  • İşlem sonrası ilk 48 saat güneşten kaçınmak önemlidir. Daha sonrasında SPF içeren ürünlerle güneşin zararlı etkilerinden korunmak gerekir.

Bu tavsiyelere uymak önemlidir. Bu tavsiyeler, iyileşme sürenizi hızlandıracak, botoks’unuzun uzun ömürlü olmasına yardımcı olacaktır.

Botoks Yan Etkileri Nelerdir?

Botoks FDA onaylı bir ilaçtır. Bugüne kadar pek çok işlem için kullanılmış, alışılmışın dışında herhangi bir etkisi görülmemiştir. Ancak olası yan etkilerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

  • Botoks işlemi sonrası enjeksiyon yapılmış olan bölgede ağrı ya da şişlik görülebilir.
  • Morluk, baş ağrısı, gribe benzer semptomlar görülebilir.
  • Görmede çeşitli sorunlar
  • Göz kapağında düşme
  • Kaşlarda asimetri
  • Yüzde asimetri
  • Nefes almada zorluk çekme
  • Baş dönmesi
  • Kaşıntı
  • Şiddetli alerji

Bu belirtilerin görülmesi halinde hemen doktorunuza başvurmak büyük önem taşır. Yüze uygulanan botoks nedeniyle asimetrik görünüm ve şaşkın bir ifade oluşabilir.

El Botoksu Nedir, Nasıl Yapılır?

Ele yapılan botoks işlemi el içlerinde gerçekleşen aşırı terlemeyi önlemek için yapılır. El içi, kol altı ve ayak tabanı bölgesine fazla terlemeyi önlemek amacıyla yapılır. Aşırı terleme palmar hiperhidroz adıyla tıpta geçen bir durumdur. Bu aşırı terleme olayı el içlerine yapılan botoks sayesinde önlenebilir. El içine enjekte edilen botoks ter bezlerini harekete geçiren siniri bloke eder. Böylece sinirler ter bezlerine sinyal gönderemediği için terleme işlemi önlenmiş olur.

El botoksu şu şekilde yapılır:

  • Öncelikle botoks uygulanacak yerler ve ter bezlerinin yeri belirlenmesi için nişasta iyot testi adı verilen bir test uygulanabilir.
  • Böylece hangi bölgelerde ter bezlerinin bulunduğu ve hangi bölgelerin terlediği tespit edilir.
  • Her bölge için eşit olarak bölünmüş noktalar belirlenir ve buralara hazırlanmış solüsyon enjekte edilir.
  • Enjekte işlemi öncesinde el içleri anestezi, topikal krem ya da buz uygulaması ile rahatlatılır. Böylece işlem sırasında herhangi bir sıkıntısı ya da rahatsızlık duyulmaz.
  • El botoksu 4-6 ay kadar dayanır. Daha sonrasında istenildiği takdirde tekrar yapılabilir.

Çiğneme Kası Botoksu Nedir?

Çiğneme kası botoksu medikal amaçlarla uygulanan bir işlemdir. Çenede bulunan masseter kasına enjekte edilen botoks ile sağlık problemlerinin önüne geçilmesi amaçlanır. Bu botoks hastanın yaşadığı sıkıntıları gidermek amacıyla yapılır. Diş gıcırdatma, çenede gerginlik ve ağız kenetlenmesini azaltma, baş ağrısını hafifletme, çeneyi şekillendirme, yüzün daha dengeli bir şekle bürünmesi amaçları ile yapılır.

Masseter kasının fazla çalışması sonucuyla büyümesi, dışarıdan görülür hale gelmesi ile bu bölgeye botoks yapılabilir. Bu kas fazla sakız çiğneme, et çiğneme gibi faaliyetler sonucu dışarıdan görünür hale gelir. Çiğneme kas botoks işlemi şu şekilde gerçekleştirilir:

  • Öncelikle bölgeye topikal anestezi uygulanır. Böylece bölgenin uyuşması sağlanır.
  • Botulinum toksin içeren bir çözelti hazırlanır ve masseter kasına enjekte edilir.
  • Kısa süren bir işlemdir. Daha sonrasında hasta günlük yaşantısına devam edebilir.

Dudak Botoksu Nedir?

Dudak botoksu üst dudakta meydana gelen kırışıklıkları gidermek için yapılabilir.

İşlemin yapılabilmesi için bölgeye anestezi etkisi bulunan bir krem sürülür. 10 dakika bekletilerek bölgenin uyuşması sağlanır. Böyle de işlem sırasında hasta herhangi bir rahatsızlık duymaz.

İşlem 5 dakika kadar sürer. Enjeksiyon yerinde kanama, şişlik, morarma, kızarıklık ve hassasiyet gibi sonuçlar olabilir. Bazen yeme içmede dudak kontrolü zorlaşabilir.

Migren Botoksu Nedir?

Migren botoksu tedavi amacıyla uzman doktorlar tarafından yapılan bir işlemdir. Migren ağrısı ile ilişkili bölgelere enjeksiyon yapılır. Başa ve omuzdaki belirli bölgelere yapılan bu botoks işlemi 3-4 ayda bir tekrar edilebilir. Yapılan işlem sayesinde sinir uçları etkilenir ve migren ağrılarının daha az hissedilmesi sağlanır. Migren botoksu şu şekilde uygulanır:

Migren botoksu için kafada ve boyunda 6 farklı bölgeye botoks çözeltisi enjekte edilir. Bu işlem için önce belirlenmiş noktaların uyuşturulması sağlanır. Bu noktalar; alın, ense, boyun, şakak ve omuz bölgeleridir. Enjeksiyon işlemi sırasında 150 ünite veya daha fazla botoks kullanılır. Her seans 15-20 dakika kadar sürer. Enjekte edilen botoks sayesinde vücut ve beyin arasındaki sinyaller bloke edilir. Böylelikle migren atakları önlenmiş olur. Kimyasalların sinir uçlarına ulaşımı ve ağrıya sebep olması önlenir.

Alın Bölgesine Botoks Nasıl Uygulanır?

Alın bölgesine yapılan botoks genellikle genç bir cilt görünümü için yapılır. Yıllar içerisinde derinin elastikiyetinin kaybolması ve mimik hareketleri sebebiyle karışıklıklar meydana gelir. Mimiklerini daha az kullanan kişilerde alın çizgileri daha geç yaşta oluşur.

Bölgeye botoks uygulaması yapılır. Öncesinde işlem yapılacak bölge uyuşturulur. Bölgeye uygulanan botoks işlemi 3-4 ay kadar etkilidir. Daha sonrasında vücut tarafından atılır. İstenildiği takdirde yeniden uygulanması mümkündür.

Burun Botoksu Nedir?

Burunun alt ucuna yapılan işlemler sayesinde burun ucu hafif kaldırılabilir. Burun sırtının yanlarındaki kırışıklıklara da (bunny lines) uygulanabilir.

Saç Botoksu nedir ve nasıl uygulanır?

Yapılan çalışmalarda saçlı derideki kıl keselerinin çevresinde doku oksijeninin azaldığı, damar akımının yavaşladığı ve dihidrotestesteron denilen maddenin aşırı birikiminin olduğu gözlemlenmiştir. Saçlı deri kas içine yapılan botoksun kasları gevşettiği ve içinden geçen damarlar üzerindeki baskıyı kaldırarak kan akımını artırdığı ve artan akımında fazla biriken dihidrotestesteronu ortadan kaldırmasıyla saç dökülmesinin azaldığı saptanmıştır. Uygulamada saçlı deri tepe bölgesine belirli dozlarda botoks enjekte edilmektedir. Dört ayda bir tekrarı gerekmektedir.